Թեմա՝ Պրիզմա (հատվածակողմ)
Պրիզմա կոչվում է այն բազմանիստը, որի երկու նիստերը զուգահեռ հարթություններում ընկած հավասար բազմանկյուններ են, իսկ մնացած նիստերը ուղղանկյուններ են:
Զուգահեռ հարթություններում գտնվող հավասար նիստերը կոչվում են պրիզմայի հիմքեր, իսկ մնացած նիստերը՝ կողմնային նիստեր:Յուրաքանչյուր կողմնային նիստի երկու հանդիպակաց կողերը գտնվում են հիմքերի վրա, իսկ մյուս երկու կողերը միացնում են հիմքերի գագաթները։ Այդ կողերը կոչվում են կողմնային կողեր։
Ըստ հիմքի բազմանկյան ՝ պրիզման կարող է լինել եռանկյուն պրիզմա, քառանկյուն պրիզմա, հնգանկյուն պրիզմա և այլն:
Եթե պրիզմայի կողմնային կողերը ուղղահայաց են հիմքերին, ապա այն կոչվում է ուղիղ պրիզմա:
Իսկ երբ կողմնային կողերը ուղղահայաց չեն հիմքերին, պրիզման կոչվում է թեք:
Պրիզման կոչվում է կանոնավոր, եթե նրա հիմքերը կանոնավոր բազմանկյուններ են:
Հիմքերի հեռավորությունը կոչվում է պրիզմայի բարձրություն:
Ուղիղ պրիզմայի բարձրությունը համընկնում է նրա կողմնային կողի հետ:
n-անկյուն պրիզման ունի 3n կող, 2n գագաթ, n+2 նիստ, ընդ որում՝ այդ նիստերից երկուսը նրա հիմքերն են, իսկ n-ը՝ կողմնային նիստեր:
Հարցեր և առաջադրանքներ։
1.Որ մարմինն է կոչվում պրիզմա:
Պրիզմա կոչվում է այն բազմանիստը, որի երկու նիստերը զուգահեռ հարթություններում ընկած հավասար բազմանկյուններ են, իսկ մնացած նիստերը ուղղանկյուններ են:
2.GEOGEBRA ծրագրով գծիր պրիզմա:
3.Որ նիստերն են կոչվում հիմքեր, կողմնային նիստեր:
Իրար հանդիպակաց նիստերը կոչվում են հիմքեր իսկ իր մնացկողքի նիստերը կողմնային։
4.Որ պրիզման է կոչվում ուղիղ պրիզմա։
երբ պրիզմայի պարզրությունը ուղղահայաց է
5.GEOGEBRA ծրագրով գծիր ուղիղ պրիզմա:
6.Որ պրիզման է կոչվում թեք պրիզմա։
երբ բարձրությունը ուղղահայաց չէ
7․GEOGEBRA ծրագրով գծիր թեք պրիզմա:
8․Գտեք վեցանկյան պրիզմայի կողերի, գագaթների, նիստերի քանակը,GEOGEBRA ծրագրով գծեք վեցանկյան պրիզմա:
Կողեր – 18
Գագաթներ – 12
Նիստեր – 8
9․Կարող է պրիզմայի կողերի թիվը լինել՝
ա) 13 ոչ որովետև 13 չի բաժանվում երեքի բ) 14 նույնպես չի բաժանվում գ) 18 իսկ տասնըութը բաժանվում է։ Պատասխանը հիմնավորել։
10․Կարող է պրիզմայի նիստերի թիվը լինել՝
ա) 13 բ)14 գ) 18։ Պատասխանը հիմնավորել։
11․ Ինչ բազմանկյուն է պրիզմայի հիմքը, եթե պրիզման ունի ՝
ա) 15 կող բ)11 նիստ գ) 10 գագաթ։
ա. 15 կողմ — հգանկյուն
բ. 11 նիստ — իննանկյուն
գ. 10 գագաթ — հգանկյուն
Առնակ Վերմիշյան 