Ձվի քիմիական բաղադրությունը

Ձուն սննդանյութերով հարուստ մթերք է։ Այն պարունակում է տարբեր բաղադրիչներ, այդ թվում՝ սպիտակուցներ, ճարպեր, ածխաջրեր և միկրոէլեմենտներ։ Ահա սովորական հավի ձվի քիմիական բաղադրությունը (մոտ 50 գրամ քաշով).

1. Սպիտակուցներ՝ մոտավորապես 6 գրամ: Ձվի սպիտակուցը պարունակում է բոլոր 9 հիմնական ամինաթթուները, ինչը այն դարձնում է սպիտակուցի ամբողջական աղբյուր:
2. Ճարպեր՝ մոտ 5 գրամ։ Ճարպի մեծ մասը գտնվում է դեղնուցում, և դրանք ներառում են հագեցած և չհագեցած ճարպաթթուներ, վիտամին A, D, E և K:
3. Ածխաջրեր. շատ փոքր քանակություն, հիմնականում հայտնաբերված սպիտակ գույնի մեջ, փոքր քանակությամբ առկա է դեղնուցի մեջ:
4. Ջուր՝ մոտ 35 գրամ։ Ջուրը ձվի զգալի մասն է կազմում և կարևոր դեր է խաղում նրա կառուցվածքում։
5. Վիտամիններ. դեղնուցը պարունակում է A, D, E, K, B6 և B12 վիտամիններ, ինչպես նաև ռիբոֆլավին (վիտամին B2), նիացին (վիտամին B3), ֆոլաթթու (վիտամին B9) և պանտոտենաթթու (վիտամին B5):
6. Հանքանյութեր. ձուն պարունակում է այնպիսի հանքանյութեր, ինչպիսիք են երկաթը, ցինկը, սելենը, ֆոսֆորը և մագնեզիումը: Դեղնուցը հարուստ է նաև քոլինով, որը կարևոր է ուղեղի առողջության համար։

Սա ընդամենը ձվի քիմիական կազմի ընդհանուր նկարագրությունն է։ Կարող են լինել աննշան տատանումներ՝ կախված տարբեր գործոններից, օրինակ՝ թռչնի ցեղից, սննդակարգից, կենսապայմաններից և այլն։

Բացի այդ, ձուն պարունակում է նաև տարբեր կենսաակտիվ նյութեր, ինչպիսիք են լեցիտինը, որն օգնում է ճարպերի կլանմանը և աջակցում է բջիջների առողջությանը, ինչպես նաև կարոտինոիդներ, ինչպիսիք են լյուտեինը և քսանտինը, որոնք կարևոր են աչքերի առողջության և ազատ ռադիկալներից պաշտպանվելու համար:

Ձվի սպիտակուցային բաղադրության զգալի մասը կազմում են ամինաթթուները, որոնք կարևոր դեր են խաղում մարդու օրգանիզմում հյուսվածքների աճի և վերականգնման գործում։

Ձվի ճարպային բաղադրությունը ներառում է նաև տարբեր ճարպաթթուներ, ինչպիսիք են օմեգա-3 և օմեգա-6 ճարպաթթուները, որոնք կարևոր են սրտի և անոթների առողջության համար:

Բացի այդ, ձվերը հակաօքսիդանտների լավ աղբյուր են, ինչպիսին է սելենը, որն օգնում է պաշտպանել բջիջները վնասից և աջակցում է իմունային համակարգին:

Ի վերջո, ձուն բարձրորակ սպիտակուցի հիանալի աղբյուր է, որը հեշտությամբ մարսվում է մարդու օրգանիզմի կողմից և կարևոր դեր է խաղում աճի և զարգացման համար անհրաժեշտ սննդանյութերով:

Փորձ

Փետրվարի 5-9

1․ Պատասխանե՛ք հետևյալ հարցերին.

ա) ո՞րն է թթվածին տարրի քիմիական նշանը

Թթվածին տարրի քիմիական նշանը՝ O:

բ) որքա՞ն են թթվածնի հարաբերական ատոմային և մոլային զանգվածները

Թթվածին տարրի հարաբերական ատոմային զանգվածը՝ Ar (O) = 16

Թթվածին տարրի հարաբերական մոլային զանգվածը՝ Mr (O) = 32գ/մոլ

գ) ո՞րն է թթվածին տարրի կարգաթիվը

Թթվածին տարրի կարգաթիվը՝ 8։

դ) քանի՞ էլեկտրոն է առկա թթվածնի ատոմի արտաքին էներգիական մակարդակում

Թթվածնի ատոմի էլեկտրոնների ընդհանուր քանակը՝ 8ē:

2․ Հիմնականում ի՞նչ գործընթացներով է պայմանավորված թթվածնի ծախսը բնության մեջ, և ո՞ր երևույթով է այն վերականգնվում։

Օդի թթվածինը հիմնական ծախսվում է նյութերի այրման, օքսիդացման, օրգանական նյութերի նեխման և կենդանի օրգանիզմների շնչառության վրա։

3․ Գազային խառնուրդը պարունակում է 2,5 մոլ թթվածին և 3 մոլ օզոն: Որքա՞ն է այդ խառնուրդի զանգվածը (գ):

ՆՅՈՒԹԻ ԳԱԶԱՅԻՆ ՎԻՃԱԿԸ։ ԱՎՈԳԱԴՐՈՅԻ ՕՐԵՆՔԸ

1․ Ո՞ր նյութերին է վերաբերում Ավոգադրոյի օրենքը և ինչո՞ւ:

Ավոգադրոյի օրենքը վերաբերում է գազային նյութերին։

Տարբեր գազերի հավասար ծավալներում արտաքին միատեսակ պայմաններում (ճնշում, ջերմաստիճան) պարունակվում են հավասար թվով մոլեկուլներ:

2․ Ի՞նչ գազային նյութեր գիտեք, թվարկեք 5 նյութ, որոնք սովորական պայմաններում գտնվում են գազային վիճակում:

Թթվածին, ազոտ, ածխաթթու գազ, նեոն, հելիում։

3․ Ինչո՞ւ ճնշման չափավոր փոփոխությունը հեղուկ և պինդ նյութերի ծավալների վրա գրեթե չի ազդում, մինչդեռ գազային նյութի ծավալը փոփոխվում է՝ ճնշման փոփոխությանը համապատասխան:

4․ Ինչպե՞ս կփոխվի շարժվող մխոցի տակ գտնվող գազի ծավալը ջերմաստիճանն իջեցնելիս:

Դեկտեմբերի 11-15. Քիմիա

Առաջադրանք 1.

ա) Չափիչ գլանի օգնությամբ վերցրեք 25 մլ ջուր և հաշվե՛ք ջուր նյութի քանակը (մոլ) այդ չափաբաժնում: Ջրի խտությունն ընդունեք 1q/L:

25 գ/մոլ

բ) Հաշվե՛ք մեկ մոլ քանակով ջուր նյութի ծավալը։ Չափիչ գլանի օգնությամբ չափե՛ք ջրի այդ ծավալը։

25գ/մոլ* 6.02=150.5գ/մոլ

150.5գ/մոլ:9=16.7գ/մոլ

գ) Լաբորատոր կշեռքով կշռեք մեկ մոլ գլիցերին և չափիչ գլանի օգնությամբ չափե՛ք նրա ծավալը։ Համեմատե՛ք մեկական մոլ քանակով գլիցերինի և ջրի ծավալները և զանգվածները։

Հաշվե՛ք մոլեկուլների թիվը մեկ մոլ քանակով ջրում և գլիցերինում:

6.02*10²³:18=

Հաշվե՛ք գլիցերինի խտությունը՝p (գ/մլ):

1.252գ/մլ

Քիմիա թեսթ (մաս 2)

1)Ո՞րն է նյութի քանակի միավորը

• լիտր

• կգ

• մոլ

• գ/սմ3

2)Ո՞ր օրենքի սահմանումն է «քիմիական ռեակցիայում ընդհանուր զանգվածը հավասար է ռեակցիայի հետևանք ընդհանուր զանգվածին».

• Ավոգադրոյի օրենք

• բաղադրության հաստատունության օրենք

• զանգվածի պահպանման օրենք

3)Ինչպե՞ս է կոչվում այն թիվը, որը դրվում է ռեակցիայի հավասարման մեր քիմիական բանաձևերից առաջ,

• ինդեքս

2.զանգված

• գործակից

• հարաբերական մոլեկուլային զանգված

4)Հետևյալ ռեակցիաներից ո՞րն է միացման ռեակցիաի հավասարում,

• Pb+S PbS

• 2HgO= 2Hg + O2

3, CaCOg = CaO + CO,

5)Հետևյալ քիմիական հավասարման մեջ ո՞ր նյութն է ծածկագրված հարցական նշանի տակ,

2Mg + O2 = 2MgO

Քիմիա թեսթ (մաս 1)

1) Ո՞րն է նյութի քանակի միավորը
Ա) լիտր
Բ)կգ
Գ)մոլ
2)Տարրը գտնվում է երրորդ պարբերության 5-րդ խմբի գլխավոր ենթախմբում։Ո՞րն է այդ տարրը
Ա)ազոտ
Բ) ֆոսֆոր
Գ) այլումին
Դ) Արսեն
3)Ո՞րն է ածխաթթու գազի բանաձևը
co₂
4)Որու՞մ է պղնձի զանգվածային բաժինը ամենամեծը

Ա)Cu0
Բ)CuCl2
Գ)Cu20
Դ)CuSO4
5)Սահմանել քիմիական երևույթ հասկացությունը։ Առաջարկել առնվազն երկու օրինակ։
Քիմիական երևույթներ են կոչվում այն երևույթները, որոնց ժամանակ փոխվում է նյութի բաղադրությունը, մի նյութից առաջանում է երկու և ավելի նյութեր։ Քիմիական երևույթներին այլ կերպ անվանում են քիմիական ռեակցիաներ կամ փոխարկումներ։
6) Ի՞նչ սկզբունքով են կազմվում քիմիական տարրերի նշանները։ Բերել օրինակներ։
Հիմնականում անվանվել են նյութերի լատինական, կամ հունական անվանումների սզբնատառերով:
7)Գրել։ Կերակրի աղի և շաքարի քիմիական բանաձևը։
Կերակրի աղ – NaCl
Շաքար – C₁₂H₂₂o₁₁
8)Ո՞ր հարկում և ո՞ր բնակարանում է ապրում ածխածին տարրը։

Ածխածին տարրը բնակվում է 2-րդ հարկի 4-րդ բնակարանում

9)Որքա՞ն է պրոտոնի լիցքը
Ա) 0
Բ)+1
Գ)-1
Դ) Z

Հոկտեմբերի 16-20. Քիմիա

Վարժություններ

1)Որքան է մոլեկուլների թիվն ածխածնի (IV) օքսիդի (CO2) 22 գ զանգվածով նմուշում:

32+12=44

44:22=2գ

2)Որքա՞ն է ատոմների թիվը էթանի (C2H6 ) 15 գ զանգվածով նմուշում:

2

3)Ո՞րն է թթվածնի ատոմի բաղադրությունը.

ա)16 պրոտոն,16 էլեկտրոն,16 նեյտրոն

8 պրոտոն, 8 էլեկտրոն, 8 նեյտրոն,

բ)8 պրոտոն,16 էլեկտրոն, 8 նեյտրոն

4)Քիմիական տարրի կարգաթիվը 7 է: Ո՞րն է 5 մոլեկուլ այդ տարրի ատոմներից կազմված նյութը.

N5

5)Հաշվել 0.2 մոլ գազային թթվածնի զանգվածը(գ)

16*2=32

32:0.2=160

m=n•M

Լաբորատոր փորձ Mg

Մագնեզիումի ժապավենը օդում այրելիս առաջանում է սպիտակ փոշի՝ մագնեզիումի օքսիդ:

մագնեզիում

մ ա գ ն ե զ ի ու մ + թ թ վ ա ծ ի ն → մ ա գ ն ե զ ի ու մ ի օ ք ս ի դ

Կազմենք քիմիական հավասարման ուրվագիրը.

Mg+O2→MgO

Ինչպես տեսնում ենք, ձախ մասում մագնեզիումը մեկ ատոմ է, աջ մասում` նույնպես, ուրեմն հավասարեցնելու կարիք չկա: Հավասարման ձախ մասում թթվածինը երկու ատոմ է, իսկ աջ մասում` մեկ: Հավասարեցնելու նպատակով մագնեզիումի օքսիդի բանաձևից առաջ գրում ենք 2 գործակիցը.

Mg+O2→2MgO

Բայց այժմ արդեն մագնեզիումի ատոմներն են աջ մասում ավելանում, կրկին հավասարեցնելու նպատակով ձախ մասում մագնեզիումից առաջ գրում ենք 2 գործակիցը և, փոխարինելով սլաքը հավասարման նշանով, ստանում ենք քիմիական հավասարումը վերջնական տեսքով.

2Mg+O2=2MgO

Այս սկզբունքով կարող ենք կազմել ցանկացած քիմիական հավասարում:

Սեպտեմբերի 25-29 Հիշողության թեստ

1. Հետևյալից ո՞րն է քիմիական նշանների և ինդեքսների միջոցով նյութի բաղա- դրության արտահայտման գրառումը,

1) քիմիական հավասարում

3) քիմիական ռեակցիա

4) քիմիական տարր

2) քիմիական բանաձև

2)Ո՞ր մասնիկներն են ատոմի միջուկում, որը(որոնք)՝ էլեկտրոնային

1) պրոտոն, էլեկտրոն և նեյտրոն

2)պրոտոն և էլեկտրոն, նեյտրոն

3) նեյտրոն և պրոտոն, էլեկտրոն

4) նեյտրոն և էլեկտրոն, պրոտոն

3. Ինչպես են փոփոխվում տարրերի մետաղական և ոչ մետաղական հատկու-

թյունները պարբերություններում ձախից աջ.

1) մետաղականն ուժեղանում է, ոչ մետաղականը՝ թուլանում

2) մետաղականը թուլանում է, ոչ մետաղականը՝ ուժեղանում

3) մետաղականը մնում է անփոփոխ, ոչ մետաղականը՝ թուլանում

4) մետաղականը թուլանում է, ոչ մետաղականը՝ մնում անփոփոխ

4. Ի՞նչ քիմիական կապ է առաջանում միևնույն ոչ մետաղի ատոմների միջև էլեկտրոնային զույգի առաջացման հաշվին.

1) իոնային

2) կովալենտային բևեռային

3) կովալենտային ոչ բևեռային

4) իոնային և կովալենտային ոչ բևեռային

5. Հետևյալ տարրերից որի՞ մոլեկուլն է միատոմանի սովորական պայմաններում.

1) ազոտ

2) նեոն

3) քլոր

4) ջրածին

6. Ջրածնի ո՞ր հատկությունը ֆիզիկական չէ.

1) օդից թեթև է

2) ջրում համարյա անլուծելի է

3) անհոտ է և անգույն

4) այրվում կամ պայթում է օդում

Թեստ 2

1. Հետևյալներից ո՞րն ունի քիմիական բանաձև

1) օդ

2) շաքարաջուր

3) կաթ

4) կերակրի աղ

2. Ջրի և բենզինի խառնուրդի բաղադրիչների որ հատկության տարբերությունից օգտվելով կարելի է այդ խառնուրդը բաժանել բաղադրիչների.

1) գույնի

2) միմյանց մեջ չլուծվելու

3) մագնիսական հատկությունների

4) մոլեկուլների չափերի

3. Ծծմբի և երկաթի փոշիները լավ խառնել են, ապա ստացված խառնուրդը տաքացրել: Ի՞նչ երևույթ(ներ) է(են) տեղի ունեցել.

1) միայն ֆիզիկական

3) նախ ֆիզիկական, ապա քիմիական

2) միայն քիմիական

4) նախ քիմիական, ապա ֆիզիկական

4)Հետևյալներից ո՞րն է հիմնային օքսիդի բանաձև.

1) Li2Օ

2) C02

3) S03

4) Si02

5)Ո՞ր բյուրեղավանդակն է համապատասխանում կերակրի աղին.

4

6)Համապատասխանեցրե՛ք տարրի նշանը և այդ տարրի ատոմի հիմնական վիճակի էլեկտրոնային բանաձևը.

B-2

A-3

C-5