Մթեմ առանձ բանաձեվի

Հոկտեմբերի 13

1.Հետեւյալ թվերից ո՞րն ունի ավելի շատ բաժանարար` 6 , 9, 12, 16:

1) 6 2) 9 3) 12 4) 16

2.Քանի՞ հատ երկնիշ թիվ կա, որոնց գրառման մեջ առկա է 1 թվանշանը:

1) 10 2) 18 3) 19 4)այլարժեք

3.Արշակը գործուղման մեկնեց ուրբաթ օրը եւ վերադարձավ այդ օրվանից հաշված 39-րդ օրը: Ո՞ր օրը գործուղումից վերադարձավ Արշակը:

1)երկուշաբթի 2) չորեքշաբթի 3) շաբաթ 4) հինգշաբթի

4.Դպրոցի աշակերտական խորհրդ իընտրությունների ժամանակ Խաչիկը ստացավձայների 30%-ը, Վաչիկը՝ 45%-ը, իսկ Հրաչիկը՝25%-ը: Քանի՞ հոգի մասնակցեց ընտրություններին, եթե հայտնի է, որ Վաչիկը բոլոր ձայների կեսից 6 ձայն պակաս է ստացել:

1)120 2) 80 3) 60 4) այլարժեք

5.1,2,3,4,…,98,99,100 թվերից քանի՞ հատն են 7-ով մեծ այդ ցուցակի որեւէ թվից եւ 11-ով փոքր այդ ցուցակի մեկ այլթվից:

1)77 2) 82 3) 90 4) 92

6.Այժմ ժամը 10:42 է: Ժամը քանի՞սը կլինի 1521 րոպեանց:

1)07:11 2) 10:43 3) 12:03 4) այլպատասխան

7.Եթե ապրիլ ամսվա օրերից 12-ն անձրեւոտ էին, ապա ապրիլյան օրերի քանի՞տոկոսն է եղել ոչ անձրեւային:

1)18% 2) 60% 3) 40% 4) այլպատասխան

8.6 հաջորդական բնական թվերի գումարը, որոնցից ամենամեծը հավասար է 30, հավասար է մեկ այլ 10 հաջորդական բնական թվերի գումարին, որոնցիցամենամեծը հավաար է

1)17 2)18 3) 21 4)այլարժեք

9.Չինգաչունգ խաղալիս Կարենը ցույց տվեց հավասար քանակությամբ քար և մկրատ, իսկ թուղթ ցույց տվեց ընդհանուրի 46%-ի չափով: Ընդհանուրի քանի՞ տոկոսի դեպքում Կարենը չի ցուցադրել մկրատ:

1) 73% 2) 54% 3) 27% 4) այլպատասխան

10.Վերամբարձ կռունկը կարող է բարձրացնել 20 մեծ կամ 30 փոքր արկղ: Առավելագույնը քանի՞ փոքր արկղ կարող է բարձրացնել վերամբարձ կռունկը 14 մեծ արկղերի հետ միաժամանակ:

1) 6 2) 7 3) 8 4) 9

Проверочное задание

1. Распределите слова из списка по родам: 
   журнал, бабушка. дерево, дом. друг, яйцо, лампа, чайник, кресло, стол, дедушка, семья, школа, врач, журналист, студентка, вход, машина, компьютер, фото, карта, город, кино, море, рыба, собака, пальто, юбка, шкаф, стул, щенок, кухня. Подчеркните окончания.



мужской род(мой, он)	женский род(моя, она)	средний род(моё, оно)
журнал дом друг чайник стол дедушка врач журналист вход компьютер город шкаф стул щенок	бабушка лампа семья школа студентка машина карта рыба, собака юбка кухня	дерево яйцо кресло фото кино море пальто

2. Отметьте правильный вариант:

….. университет. 1) мой                            2) моя                           3) моё	….собака.  1) моё                  2) моя                 3) мой
….море.   1) чей                2) чья                3) чьё	….станция.  1) твой                       2) твоя                       3) твоё
….. виза. 1) наш                 2) наша                 3) наше	….компьютер.  1) ваше                         2) ваша                        3) ваш
….радио.  1) ваш                2) ваше                3) ваша	….город.  1) наш                 2) наша                  3) наше
….щенок.  1) ваш                2) ваше                3) ваша	….кухня.  1) наш                 2) наша                  3) наше
….. компьютер. 1) мой                            2) моя                           3) моё	….кошка.  1) моё                  2) моя                 3) мой
….партнёр.   1) чей                2) чья                3) чьё	….сестра.  1) твой                       2) твоя                       3) твоё
….. адрес. 1) наш                 2) наша                 3) наше	….яблоко.  1) ваше                         2) ваша                        3) ваш
….окно.  1) ваш                2) ваше                3) ваша	….район.  1) наш                 2) наша                  3) наше
….факс.  1) ваш                2) ваше                3) ваша	…..аудитория  1) наш                 2) наша                  3) наше

3. Допишите окончания. Задавайте вопросы:

какой?; какая?; какое?; какие?

Зелёное  дерево зелёные  деревья; высокий  дом – высокие дома; большой словарь – больше  словари; умнй  человек – умные  люди; дорогая  вещь – дорогие вещи; хорошый  друг – хорошые друзья; красивое  здание – красивие  здания; новая  машина – новие  машины; тёмная  ночь – тёмние  ночи; жёлтий  лимон – жёлтие  лимоны; интересний фильм – интересные  фильмы; дешёвий  билет – дешёвие  билеты; низкий  кресло – низкый  кресла; красное  яблоко – красние  яблоки; маленький  площадь – маленькие  площади; тёплий  день – тёплие  дни; синня  чашка – синые  чашки; шоколадний торт – шоколадние торты; солнечний день – солнечный дни; солёний огурец – солёные огурцы; зимний вечер – зимные вечера; модний костюм – модные брюки; ветреная улица – ветрение улицы; входной билет – входние билеты; оперний театр – оперные театры; музейнтй экспонат – музейние экспонаты; выходной день – выходние дни.

4. Выберите правильный вариант:

Какое  небо? а) синяя; б) синее; в) синий	Какой цветок? а) красный; б) красная; в) красное
Какая ночь? а) чёрный; б) чёрное; в) чёрная	Какой ресторан? а) хороший; б) хорошая; в ) хорошее
Какой дом? а) новый; б) новая; в) новое	Какое платье? а) белая; в) белое; в) белый
Какая мама? а) молодая; б) молодой;  в) молодое	Какая вода? а) голубое; б) голубой; в) голубая
Какой чай? а) чёрное; б) чёрный; в) чёрная	Какая машина? а) хороший; б) хорошая; в) хорошее
Какое яйцо? а) жёлтый; б) жёлтое; в) жёлтая	Какой цвет? а) коричневый; б) коричневая; в) коричневое
Какое вино? а) красная; б) красный; в) красное	Какой день? а) добрый; б) добрая; в) доброе

Домашнее задание

Сочинение на тему: ,,Что бы я поменял в современном образовании?,,

Պետություն

Առաջադրանք 2

Պետության առաջացումը

1.Հասարակության շերտավորումը, պետության առաջացումը/պատմել. էջ 16-17/

2.Ծանոթանալով այս հոդվածին՝ ընտրել մեկ հասկացություն, հիմնավորել ձեր տեսակետը , ներկայացնել ձեր առաջարկած տարբերակը՝ ի՞նչ է պետությունը:

 Ի՞նչ է պետությունը
Պետությունը քաղաքակրթության հնագույն ինստիտուտներից մեկն է։
Այն առաջացել է մոտ 10000 տարի առաջ՝ Միջագետքի առաջին
հողագործական համայնքներում։ Չինաստանում զարգացած
բյուրոկրատական պետություն է գոյություն ունեցել հազարամյակների
ընթացքում։ Եվրոպայում ժամանակակից պետությունը, որն ունի հսկայական
բանակ, ուժեղ հարկային մարմիններ, կենտրոնացված բյուրոկրատիա, և որը
գերագույն լիազորություններ է իրականացնում հսկայական տարածքներում,
ունի չորս կամ հինգ հարյուրամյակների պատմություն՝ ֆրանսիական,
իսպանական և շվեդական միապետությունների ձևավորման ժամանակներից
ի վեր։ 
Գրականության մեջ չկա պետության միասնական սահմանում։
Այսպես, «Իրավունքի և պետության ընդհանուր տեսություն»
դասագրքում առաջարկվում է պետության հետևյալ սահմանումը.
1.«…հասարակության քաղաքական իշխանության որոշակի կազմակերպական
ձև, որն ունի հարկադրանքի հատուկ՝ իշխող դասակարգի կամ ամբողջ
ժողովրդի կամքն ու շահերն արտահայտող ապարատ »։

Ներկայացնենք պետության մի քանի սահմանում ևս։
2.«Պետությունը կարգուկանոնի պահպանման մասնագիտացված և
կենտրոնացված ուժ է։ Պետությունը ինստիտուտ է կամ ինստիտուտների
խումբ, որոնց հիմնական խնդիրը (անկախ այլ խնդիրներից) կարգի
պահպանությունն է։ Պետությունը գոյություն ունի այնտեղ, որտեղ կարգի
պահպանման մասնագիտացված ինստիտուտները, օրինակ՝
ոստիկանությունը և դատարանը, անջատ են հասարակական կյանքի մյուս
ոլորտներից։ Հենց նրանք էլ պետությունն են»։

3.«Պետությունը սոցիալական հարաբերությունները կարգավորող
անկախ, կենտրոնացված սոցիալ-քաղաքական կազմակերպություն է։ Այն
գոյություն ունի բարդ, շերտավորված հասարակությունում, որը գտնվում է
որոշակի տարածքում և բաղկացած է երկու հիմնական շերտերից`
կառավարողներից և կառավարվողներից։ Այս երկու շերտերի
հարաբերությունները բնորոշվում են առաջինների քաղաքական
գերիշխանությամբ և երկրորդների հարկային պարտավորություններով։ Այդ
հարաբերությունները օրինականացված են հասարակության գոնե մի մասի
կողմից ընդունված գաղափարախոսությամբ, որի հիմքում փոխադարձության
սկզբունքն է»։

4.«Պետությունը մի դասակարգի կողմից մյուսին ճնշելու մեքենա է, մյուս
բոլոր դասակարգերը մի դասակարգի ենթարկելու մեքենա»։

5.«Պետությունը օրինական ուժ գործադրելու մենաշնորհ է»։

3.Համաձայն ես ներքոհիշյալ հատվածում ներկայացրած տեսակետի հետ, հիմնավորիր:

Վերոնշյալ սահմանումներից ելնելով՝ առանձնացնենք պետության
երեք հիմնական հատկանիշներ, որոնց բացակայության դեպքում, կարծում
ենք, այդ ինստիտուտն իմաստազրկվում է.
— առաջին՝ պետությունը որոշակի տարածքում բնակչության
կառավարման համար իշխանության կազմակերպական ձև է,

— երկրորդ՝ հարկադրանքը պետական իշխանության հիմնական
դրսևորումն է,
— երրորդ՝ պետությունը ինստիտուտ է, որը գաղափարախոսություն է
ձևավորում և սահմանում է տվյալ հասարակությունում վարքագծի
կանոնները։
Պետությունը հնարավոր չէ դիտարկել հասարակությունից անջատ,
որի կազմակերպման ձևն էլ հենց պետությունն է։ Տարբեր հասարակական
կարգերում փոխվում է իշխանության դրսևորման (լծակների)
հարաբերակցությունը, ինչն էլ իր հերթին հանգեցնում է քաղաքական
հասարակական կարգի էական փոփոխությունների։ Այդ լծակներն առավել
ակներև է ներկայացրել ամերիկացի սոցիոլոգ և ֆուտուրոլոգ Էլվին Տոֆլերը՝
իր «Իշխանության կերպափոխումները» գրքում։ Հեղինակը գրում է.
«Իշխանությունը ամենաանթաքույց տեսքով օգտագործում է բռնությունը,
հարստությունը և գիտելիքը (ամենալայն իմաստով)՝ մարդկանց ստիպելու
համար որոշակի գործելակերպ դրսևորել»։

Քաղաքական միտքը հին աշխարհում

Քաղաքական միտքը հին աշխարհում- Մարդկային քաղաքական միտքը ծնվել և ձևավորվել է անհիշելի հեռավոր անցյալում և իր զարգացման երկարատև հազարամյակներն է անցել ու հասել մեզ, հարուստ ժառանգության տեսքով: Մեզ հասած գրական ժառանգությունը ցույց է տալիս, որ արդեն մթա. IV հազարամյակում Եգիպտոսում, Բաբելոնում, Հնդկաստանում և Չինաստանում ձևավորվում էր քաղաքական միտքը, նպատակ ունենալով համակարգել հասարակության կառավարումը:

Բաբելոնյան և Եգիպտական մեզ հասած արձանագրություններում նշված է, որ հասարակական անհավասարությունը անհրաժեշտ և նպատակահարմար է, և հասարակ մահկանացուները պետք է անվերապահորեն ենթարկվեն Իշխանավորին, իսկ տիրապետողներն էլ պետք է լավ վերաբերվեն ցածր դասի մարդկանց: Բաբելոնական թագավոր Համուրապիի օրենքներում նկարագրվում է, թե ինչպիսին պետք է լինի թագավորը, որպեսզի ճիշտ կառավարի հասարակությանը: Թագավորը պետք է լինի խիստ, բայց արդարացի հայր իր բոլոր հպատակների համար, որը պետք է հոգ տանի, որ ուժեղները չնեղացնեն թույլերին, պաշտպանի կարիքավորներին, որպեսզի հասարակության մեջ արդարություն լինի:

Հին Հնդկական քաղաքական միտքը իր արտացոլումն է գտել հնդկական գրականության հնագույն հուշարձանների` վեդաների մեջ: Վեդաները 4 մասից բաղկացած կրոնափիլիսոփայական և բարոյական պատկերացումների ամբողջություն է, որում մեծ հետաքրքրություն է ներկայացնում ՌԻԳՎԵԴԱՆ, որը կրոնական հիմների ժողովածու է /մ.թ,ա.1500թ./: Այդ աշխատությունում հին հնդկական հասարակությունը բաժանվում էր 4 վարնաների /խմբերի/, դրանք էին`

1. Բրահմաներ /բարձրագույն կրոնական խավ/,
2. Քշատրիներ`զինվորական արիստոկրատիայի վառնա,
3. Վայշիներ` հողագործների, արհեստավորների և առևտրականների վառնա,
4. Շուդրաներ` ստորին վառնա:

Այս խավերից յուրաքանչյուրն իր իրավունքներն ուներ և փոփոխման ենթակա չէր: ՌԻԳՎԵԴԱՅՈՒՄ արձանագրված օրենքները աստվածային էին համարվում և մարդիկ պարտավոր են անվերապահորեն ենթարկվել:

Մեզ է հասել հին չինական կոնֆուցիականության բարոյաքաղաքական ուսմունքը, որի հեղինակն է Կոնֆուցիոսը մ.թ.ա.551-479թթ.:  Կոնֆուցիոսի քաղաքական ուսմունքի հիմքում ընկած է բարեգործության, մարդկայնության սկզբունքը: Ըստ նրա, արդարացի հասարակություն կառուցելու համար անհրաժեշտ է պաշտպանել որոշակի կանոններ և նորմաներ, որոնք վերաբերում են բոլորին և առաջին հերթին` կառավարողներին:

Կառավարման մտքի պատմության մեջ իրենց առանձնահատուկ տեղն ունեն հույն փիլիսոփաներ Պլատոնը և նրա աշակերտ` Արիստոտելը: Պլատոնը իր «Պետություն», «Օրենքներ» աշխատություններում մանրամասն քննարկման է ենթարկում պետության ծագման, դրսևորման ձևերի, նրա դերի և հիմնախնդիրների հետ կապված հարցերը: Պլատոնը փորձում էր ստեղծել իդեալական պետության մոդել, որը հիմնված է արդարության վրա: Արիստոտելը իր «Պոլիտիկա» աշխատության մեջ փորձում է վերլուծել պետական կառուցվածքի իրական ձևերը, հիմք ընդունելով գոյություն ունեցող քաղաքապետությունների փաստական նյութը: Ըստ Արիստոտելի հասարակության զարգացումը սկսվել է ընտանիքից, որոնցից հետագայում ձևավորվել են հանրույթներ, իսկ դրանցից էլ առաջացել է պետությունը: Արիստոտելի քաղաքական իդեալն այնպիսի պետությունն էր, որում միայն օրենքն է ուժ, իսկ քիչ թե շատ ընդունելին` տարբեր պետական կարգերի խառնուրդն է, որը հենված է հարուստների և աղքատների շահերի միավորման վրա: Ըստ նրա առավել խելացի և արժանապատիվ անհատներին պետք է ներգրավել պետության կառավարման մեջ: Այդպիսի ճանապարհով կարելի է հասնել երջանիկ պետության ստեղծման:

Մեզ են հասել նաև հռոմեական հայտնի պետական և քաղաքական գործիչ Մարկ Ցիցերոնի
«Պետության մասին», «Օրենքների մասին» աշխատությունները: Ցիցերոնը պնդում էր, որ օրենքները ստեղծում են պետական գործիչները հանուն քաղաքացիների բարօրության, պետության ամբողջականության, մարդկանց հանգիստ ու երջանիկ կյանքի:

Պետության առաջացումը

Շերտավորված հասարակությունը կարիք ուներ կառավարման նոր համակարգի։ Ցեղերին սկսեցին միավորվել կազմելով ցեղային միություններ։Դրանցում իշխանությունը կետրոնացավ վերնախավի ձեռքում։ Հետագայում ցեղային միություններից  ձևավորվեց պետությունը։Այն համախմբում էր մարդկանց և կազմակերպում հասարակական աշխատանքներ։Դրանցից էին ջրանցքների ճանապարհների բնակավայրերի կառուցումը, վար ու ցանքի բերքահավաքի կազմակերպումը և այլն։Պետությունը ապահովում էր երկրի պաշտպանությունը թշնամիներից նաև կարգավորում էր նույն տարացքում ապրող մարդկանց համատեղ կյանքը։Առաջին պետությունները ձևավորվել են Ք․ ա․ Iv հազարամյակի վերջին խոշոր գետերի ավազաններում {Եգիպտոս, Միջագետք}։

Որսորդն եւ կաքաւն

Որսորդն եւ կաքաւն

Որսորդն կալաւ կաքաւ մի եւ կամէր զենուլ: Եւ ասէ կաքաւն.

 — Մի՛ սպանանէր զիս, զի ես խաբեցից զբազում կաքաւս ու ածից յականատս քո:

Եւ ասէ որսորդն.

 — Այժմ ստուգիւ մեռցիս ի ձեռաց իմոց, զի զսիրելիս եւ զազգականս քո մատնես ի մահ:

Բառարան

կալաւ — բռնեց

զենուլ — մորթել

ասէ — ասում է

զիս — ինձ

 զի — որ, թե, որովհետև, որպեսզի

խաբեցից — խաբեմ, կխաբեմ, պիտի խաբեմ, խաբելու եմ

ածից — բերեմ, կբերեմ, պիտի բերեմ, բերելու եմ

ականատ — թակարդ

յականատ — (դեպի) թակարդները, թակարդներում

ստուգիւ — ստուգապես, իսկապես

մեռցիս — մեռնես, կմեռնես, պիտի մեռնես, մեռնելու ես

ի ձեռաց — ձեռքից

զսիրելիս — սիրելիներին

զազգականս — ազգականներին

մատնես — մատնում ես

ի մահ — մահվան

 Հարցեր և առաջադրանքներ

Ճիշտ կարդա հետևյալ բառերը.

զբազում, զսիրելիս, յականատս:

Աշխարհաբար դարձրու հետևյալ բառերն ու բառակապակցությունները.

կաքաւ մի-մի կաքավ, մի՛ սպանաներ-մի սպանի, զբազում կաքաւս-զբազում կաքաւս, յականատս քո-թակարդները քո, ի ձեռաց իմոց-մերոնց ձեռքից, զսիրելիս եւ զազգականս քո-սիրելիներին և ազգականներըթփթփ քո:

Արտագրիր այս հարցերի պատասխանները.

Ի՞նչ բռնեց որսորդը:
Որսոդը բռնեց Կաքավ։

Կաքավն ի՞նչ խոստացավ որսորդին:
Որ ետ կբերի իր թակարդնռերը։

Կաքավի խոստմանն ի՞նչ վերաբերմունք ցույց տվեց որսորդը:
Որսոդը Սպանեց կաքավին։

Առակն աշխարհաբար դարձրու:

Որսորդն բռնեց կաքավին և Ուզեցավ Մոթել: Եվ կաքավն ասեց.

 — Մի՛ սպանիր ինձ, որ ես խաբեցի շատ կաքավներ ու կբերեմ թակարդները քո:

Եվ որսորդն ասաց.

 — Իսկապես այժմ կմեռնես իմ ձեռքից, որ սիրելիներին և ազգականներին քո մատնում ես մահ:

Ինչպիսի՞ն է կաքավը (բնութագրիր կաքավին): Ինչ է ցույց տալիս առակը:
Կաքավը-Նա հասկանում է իր սխալները, նա վախից ազնվանում էր։

Նույն բովանդակությամբ պատմություն հորինիր, որի հերոսները միայն մարդիկ են:
Մի մարդ գնում է և տեսնում իր ընկերոջը որին համարում էր վատ տգետ։
Նրա ընկերը եկավ ասաց։
-Հիշում ես ինձ ես որ ծաղրում էիր հիմ ես էլ քեզ պատասխան կտամ և քո ամբողջ իրերը կալանքի տակ կլինեն։
-ոչ խնդրում եմ ես էլ տենց բան չեմ անի-Ասաց տղան