Թեմա՝ Թվաբանական քառակուսի արմատ։
Տրված a թվից թվաբանական քառակուսի արմատ կոչվում է այն ոչ բացասական թիվը, որի քառակուսին հավասար է տրված a թվին:
Նշանակում ենք այսպես՝ √a: Կարդում ենք՝ a թվից քառակուսի արմատ:
a -ն թիվն անվանում են արմատատակ թիվ:
√16=4, քանի որ՝ 42=16
Ուշադրություն՝ Բացասական թվից քառակուսի արմատ գոյություն չունի:
Օրինակ ՝√-16 արտահայտությունն իմաստ չունի, քանի որ չկա այնպիսի a իրական թիվ, որի քառակուսին հավասար լինի բացասական թվի՝ a2≠−16
Քառակուսի արմատը գտնելու համար պետք է լավ իմանալ թվերի քառակուսիները:
Թվերի հաճախ օգտագործվող քառակուսիներ՝
Հետևաբար, √81=9; √121=11; √361=19 և այլն:
Ուշադրություն՝ √1=1,√0=0
Եթե արմատատակ թիվը տասնորդական կոտորակ է, ապա պետք է ուշադրություն դարձնել ստորակետից հետո եկող թվերի քանակի վրա:
√0,09=0,3; քանի որ 0,32=0,3⋅0,3=0,09 √0,0016=0,04 √0,009= ?
Այս թիվը բանավոր հաշվել հնարավոր չէ, քանի որ այն անվերջ տասնորդական կոտորակ է:
Եթե արմատատակ թիվը վերջանում է զրոներով, ապա պետք է ուշադրություն դարձնել դրանց քանակի վրա
√400=20 √1210000=1100 √9000=?
Այս թիվը ևս բանավոր հաշվել հնարավոր չէ, քանի որ այն անվերջ տասնորդական կոտորակ է (ստուգիր հաշվիչի օգնությամբ):
Առաջադրանքներ։
1․ Հաշվել քառակուսի արմատը․
3, 4, 5, 7, 9, 11, 15, 17, 19, 24, 26, 22, 27, 31
2․ Հաշվել
Ա.3,
Բ.9,
Գ.5,
Դ.9.
Ե6 ,
Զ 2,
Է.4,
Ը.3,
Թ1,3
3․ Հաշվել
Ա 18,
Բ10/3,
Գ 1,
Դ 1,2,
Ե 0,81,
Զ 70,
Է 3,
Ը 3,6
Թ 5,2
4․ Համեմատել
Ա >
Բ <
Գ <
Դ <
ե >
զ >
է <
ը >
Թ >
5․ Հաշվել
ա) 2
բ) 3
գ) 13
դ) 17
6․ Հաշվել
ա) 30
բ) 18
գ) 2
դ) 6
ե) 2
զ) -3.1
7․ Հաշվել
ա) 7/9
բ) 4/5
գ) 4/3
դ) 3/2
ե) 13/29
8․ Գտնել արտահայտության արժեքը՝ 0.4√0.16+1/2⋅√256
8.4